Rotary
Świat, Polska, Wrocław
opracował Jan Łuszczak
Paul P. Harris
1905
Paul Harris (adwokat z Chicago) był inicjatorem utworzenia pierwszego klubu rotariańskiego; spotkanie założycielskie odbyło się 23 lutego 1905 r.; oprócz Harrisa udział w nim wzięli: Gustaw Loehr, Silvester Schiele i Hiram Shorey. Nazwa Rotary została zgłoszona i przyjęta na trzecim spotkaniu – pochodzi od słowa rotujący (przemieszczający się), gdyż jak pisze Paul Harris „miejsca spotkań naszej grupy podlegały ciągłej rotacji i odbywały się w różnych biurach, czy firmach. Później ustalaliśmy spotkania w różnego rodzaju hotelach i restauracjach, ciągle je zmieniając”.
1908
Drugi w kolejności klub Rotary powstał w San Francisco; dwa lata później było już 16 klubów i 500 rotarian.
1910
W Chicago odbyła się pierwsza Konwencja Narodowego Stowarzyszenia Klubów Rotary; prezydentem został Paul Harris. W tym samym roku powstał też pierwszy klub poza USA – w kanadyjskim Winnipeg.
1911
Ukazało się pierwsze wydanie pisma rotarian „The National Rotarian”, a w Dublinie pojawił się pierwszy europejski klub, w roku 1912 w Londynie drugi; ruch rotariański stał się przedsięwzięciem międzykontynentalnym.
1916
W Hawanie na Kubie powstał pierwszy klub w kraju nieanglojęzycznym.
1917
Powołano Rotary Endowment Fund, którego zadaniem było gromadzenie funduszy na realizację rotariańskich projektów.
1919
Klub w Manili (Filipiny) stał się pierwszym klubem w Azji, a klub w Montevideo (Urugwaj) pierwszym w Ameryce Południowej.
1921
W Madrycie powstał pierwszy klub Rotary działający w Europie kontynentalnej.
1922
Od tego roku obowiązuje oficjalna nazwa międzynarodowego stowarzyszenia klubów rotariańskich: Rotary International.
1924
W amerykańskim urzędzie patentowym zarejestrowano logo Rotary; znak w kształcie koła zębatego z 24 zębami, 6 szprychami i rowkiem klinowym. Siedzibą Rotary staje się One Rotary Center w Evanston (stan Illinois).
1925
Powstały pierwsze kluby Rotary w Europie Środkowej i Wschodniej: w Pradze i Budapeszcie.
1927
W Hamburgu powstał pierwszy klub Rotary w Rzeszy Niemieckiej.
1928
Rotary Endowment Fund przekształcono w Rotary Foundation, której zadaniem jest gromadzenie środków na projekty humanitarne.
1929
Powstał klub Rotary w Berlinie.
6 grudnia 1930
Odbył się czarter Rotary Club Breslau.
17 lutego 1931
Powstał Rotary Club Warszawa – pierwszy klub Rotary w Polsce; kartę czarteru otrzymał 10 maja 1932 r.; jego pierwszym prezydentem został Piotr Drzewiecki (prezydent Warszawy w latach 1918-1921); klub liczył 57 członków.
1933
Pojawiły się kolejne kluby Rotary w Polsce: w Łodzi i Krakowie, w roku 1934 w Katowicach i Gdyni, a w roku 1935 w Bielsku i we Lwowie. Powstał też klub Rotary w Bydgoszczy, lecz czarter tego klubu się nie odbył, gdyż nie podjął on działalności, w efekcie kampanii antyrotariańskiej, prowadzonej przez kręgi prawicowo-nacjonalistyczne i kościelne.
15-16 kwietnia 1936
W Warszawie odbyła się konferencja inaugurująca powstanie w Polsce własnego Dystryktu 85; wówczas zwany był okręgiem, a gubernator naczelnikiem.
1937
Zgodnie z decyzją Hugo Grile (Gubernatora Dystryktu 73), kluby Rotary działające na terytorium Rzeszy Niemieckiej rozwiązały się, zasadniczo ze skutkiem na dzień 15 października.
1939
Powstały kluby Rotary w Pabianicach i w Cieszynie. Czarter klubu pod nazwą RC Český Tĕšin faktycznie odbył się 23 grudnia 1932 r. w Republice Czechosłowackiej; w maju 1939 roku, po włączeniu Zaolzia do Polski, klub ten otrzymał nazwę Rotary Club Cieszyn Zachodni.Wybuch II wojny światowej przerwał działalność klubów Rotary w Polsce i innych krajach okupowanych przez Niemcy; ostatnie zarejestrowane zebranie klubu Rotary (RC Warszawa) odbyło się 8 września 1939 r.
1940
Uchwałą Zarządu Rotary International z dnia 10 paździenika cofnięto karty członkowskie RI wydane klubom polskim; tego samego dnia utworzona została Polish Outpost of Rotary In England (jako polska placówka rotariańska na uchodźstwie) w Londynie. Po kilku dniach (24 października) nastąpiła zmiana nazwy na Inter-Allied Rotary Outpost, a w jej skład weszli rotarianie na uchodźstwie z pięciu okupowanych przez hitlerowskie Niemcy krajów: Belgii, Czechosłowacji, Francji, Holandii i Polski; kolejne nazwy to United Nations Rotary Outpost (od 1943 roku) i United Nations Rotary Fellowship (od roku 1944).
1943
Rotary International przyjęło Test Czterech Pytań, moralny kompas Rotary, odnoszący się do wszystkiego, o czym myślimy, co mówimy lub robimy. Test ten został opracowany już w 1932 r. przez Herberta J. Taylora, członka Rotary Club of Chicago.
1947
Po śmieci Paula Harrisa ustanowiono Stypendium Ambasadorskie przeznaczone dla studentów.
1957
Ustanowiono najwyższe rotariańskie odznaczenie: Paul Harris Fellow (Przyjaciel Paula Harrisa).
1962
W strukturach Rotary powstały kluby Interact, skupiające młodzież w wieku 12-18 lat.
1968
W strukturach Rotary powstały kluby Rotaract, skupiające młodzież i dorosłych w wieku 18-30 lat.
1978
W Rotary uruchomiono Program 3H (czyli Health, Hunger, Humanity), którego celem jest działanie na rzecz zdrowia, walki z głodem, poprawy warunków społecznych, humanitarnych i kulturalnych w najbardziej zaniedbanych regionach świata. Rok później (1979), Rotary projektem zaszczepienia 6 milionów dzieci na Filipinach, rozpoczęło swą walkę z polio.
1985
Rotary ogłasza Program Polio Plus, którego celem jest zaszczepienie wszystkich dzieci na świecie przeciw paraliżowi dziecięcemu (choroba Heinego-Medina).
1989
Wskutek orzeczenia Sądu Najwyższego USA Rada Legislacyjna RI usunęła ze statutu Rotary zapis mówiący, iż członkostwo w klubach jest „tylko dla mężczyzn”; do Rotary zostają przyjęte pierwsze kobiety.
10 kwietnia 1989
Weszła w życie uchwalona przez Sejm RP Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach; akt ten umożliwił rejestrację sądową jeszcze w tym roku NSZZ „Solidarność”, Światowego Związku Żołnierzy AK, a w czerwcu trzeciego z kolei stowarzyszenia funkcjonującego na mocy tej ustawy: Warszawskiego Klubu Rotariańskiego.
30 czerwca 1989
Warszawski Klub Rotariański został przyjęty do Rotary International; uroczystość czarteru odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie 27 listopada 1989 r.
1990/1991
W tym roku rotariańskim powstały kluby Rotary: Lublin, Janów Lubelski, Warszawa City, Szczecin, Poznań, Olsztyn, Toruń, Warszawa Józefów, Warszawa Stare Miasto.
1991
18 października odbył się czarter Rotary Club Wrocław; 1991/1992 – powstały kluby: Kraków, Łódź, Katowice, Strzelce Krajeńskie; 1992/1993 – kluby: Koszalin, Bydgoszcz, Kazimierz Dolny, Gdańsk-Sopot-Gdynia; 1993/1994 – kluby: Puławy, Elbląg, Warszawa Centrum, Rzeszów, Zielona Góra; 1994/1995 – kluby: Grudziądz, Zamość, Wolsztyn, Kielce, Kościan.
1995
Zarząd Rotary International podjął decyzję o utworzeniu (z dniem 1 lipca 1997 r.) samodzielnego polskiego Dystryktu 2230; administratorem i przedstawicielem prezydenta RI odpowiedzialnym za budowanie struktur nowego dystryktu został PDG Gunnar Fjellander ze Szwecji. W komitecie doradczym znaleźli się: Roman Gawrych (RC Szczecin), Marian Jankowski (RC Lublin), Bohdan Kurowski (RC Olsztyn), Tadeusz Płuziński (RC Wrocław) i Aleksander Szwarc (RC Warszawa); w kolejnym roku zostali dokooptowani Alojzy Leszek Gzella (RC Lublin) i Krzysztof Kopyciński (RC Bydgoszcz).
26 października 1996
Odbył się czarter Rotary Club Wrocław-Centrum.
1 lipca 1997
Zainaugurował działalność Dystrykt 2230; w jego skład weszło 41 klubów Rotary; pierwszym gubernatorem został Bohdan Kurowski (RC Olsztyn).
21 kwietnia 1999
Został zarejestrowany Rotaract Club Wrocław, a 2 października odbył się czarter Rotary Club Wrocław-Panorama.
2000
550 milionów dzieci otrzymało szczepionkę przeciw polio. Obszar wschodniego Pacyfiku (od Australii do Chin) został uznany za wolny od polio. 1 lipca do Dystryktu 2230 przyłączono kluby Rotary z Ukrainy i Białorusi.
2003
Powstał Rotaract Club Wrocław-Panorama.
2008
W październiku odbył się czarter Rotaract Club Wrocław-Centrum.
2009
Rotary przekazało łącznie na walkę z polio prawie 800 mln dolarów; w styczniu Fundacja Billa i Melindy Gatesów przekazała Rotary grant na 200 mln dolarów.
18 kwietnia odbył się czarter Interact Club Wrocław.
13 maja 2011
W Krajowym Rejestrze Sądowym zostało zarejestrowane Stowarzyszenie „Rotaract REM Wrocław 2011”, które następnie przyjęło nazwę Stowarzyszenie Wrocławskich Klubów Rotaract.
Wrocławskie kluby Rotaract zorganizowały we Wrocławiu REM (Rotaract European Meeting) – konferencję dla rotaraktorów z całej Europy.
2016
Zarząd Rotary International zdecydował o podziale Dystryktu 2230 na dwa odrębne: 2231 – dla klubów polskich, 2232 – dla klubów działających na terytorium Ukrainy i Bialorusi.
2020
Światowa Organizacja Zdrowia uznała Afrykę za wolną od polio.
W październiku Jennifer E. Jones została wybrana – jako pierwsza kobieta – na stanowisko prezydenta Rotary International; będzie pełniła tę funkcję w roku rotariańskim 2022/2023.